Konflikt jednostki ze zbiorowością

Na marginesie „sektorówki” z wizerunkiem Pożarskiego na meczu Polska-Rosja.

„Sektorówka” to flaga o wymiarach ok. 30 na 50 metrów (wagi ok. 200 kg), która może przykryć sektor na stadionie. Żeby ukrócić ekscesy na stadionach, polski rząd zdelegalizował „sektorówki”. Z tego względu Polacy nie mieli takiej flagi na meczu z Rosją. Jednak UEFA jako organizator mistrzostw w Polsce zezwoliła rosyjskim kibicom na „sektorówkę” z wizerunkiem Pożarskiego i napisem w języku angielskim „To jest Rosja”.

Michaił, spotkany przypadkowo na ulicach Warszawy Rosjanin, nie widział w tym nic zdrożnego. Ot, tłumaczył, Rosjanie chcieli zademonstrować, że chcą zwycięstwa nad Polakami.

Zastanawiałem się nad tym stwierdzeniem, również w kontekście dyskusji, która przetoczyła się w mediach na ten temat.

Człowiek jest istotą społeczną, to znaczy jest jednocześnie jednostką i zbiorowością. I w każdej działalności, każdy z nas musi się zdecydować, który w danym momencie reprezentuje interes: jednostkowy, czy zbiorowy.

Z tego względu, według mnie, należy zadać sobie pytanie na ile ja, jako jednostka, identyfikuję się ze zbiorowością, czy narodem? Na ile motywuję się miłością, czy nienawiścią? W wykorzystaniu symboliki Pożarskiego na fladze podczas meczu z Polską Rosjanie pokazali, że się identyfikują z historycznym wymiarem narodu. A w związku z tym powinni również wziąć odpowiedzialność za rozbiory, napad na Polskę 17 września 1939 roku, a także za Zbrodnię Katyńską. Wszak to Rosja do dziś dnia jest beneficjentem układu Ribbentrop-Mołotow. Jeśli więc wracają do tak odległej historii, wypędzenia Polaków z Moskwy przez wojska Pożarskiego, to dlaczego nie chcą wrócić do tamtych granic? Jak widać pamięć historyczna Rosjan jest bardzo wybiórcza. Nie można jednocześnie odnosić korzyści z historii, a jednocześnie unikać odpowiedzialności, choćby za 17 września 1939 roku i Zbrodnię Katyńską.

W kontekście tym przypomina mi się Jean-Paul Sartre, który w 1964 roku odmówił przyjęcia Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, żeby nie identyfikować się z tą organizacją.